Một loại thiết bị đo lường chính xác được phát minh cách đây hơn một thế kỷ, căn mẫu chuẩn (gauge blocks) đã và đang là tiêu chuẩn chính cho việc truy xuất nguồn gốc trong sản xuất trên toàn thế giới. Thực chất, bạn có thể cho rằng các bộ căn mẫu với tuổi đời hơn 100 năm dễ bị thay thế bởi những phát minh đo lường mới và thịnh hành ngày nay. Điều này chỉ đúng một phần, sự thật là gage block có đầy đủ đặc điểm để tồn tại và thông dụng cho tới hiện tại. Điều đó nằm ở sự ổn định cũng như tính chính xác cao mà bộ căn mẫu chuẩn đem lại. Hãy cùng Tecostore tìm hiểu chi tiết hơn về thiết bị này nhé!

Bộ căn mẫu là gì ?

Nguyên gốc trong tiếng Anh, bộ căn mẫu là Gauge block, trong đó “block” có nghĩa là khối, tảng, khuôn. Chiếu theo nghĩa này, căn mẫu chuẩn bao gồm các khối kim loại hoặc gốm được sản xuất theo nhiều kích thước chính xác để chúng vừa có thể dùng riêng lẻ vừa kết hợp được với nhau tạo thành tiêu chuẩn so sánh. Điều này giúp các kỹ sư đo lường hoặc hiệu chuẩn tốt hơn các bộ phận, chi tiết máy hoặc dụng cụ đo lường như thước kẹp, đồng hồ so, thước đo cao.... 

Bộ căn mẫu bằng thép MarGage 406

Các mặt của khối gauge đặc biệt bằng phẳng và song song. Chúng được mài và ghép lại thành khối bằng kỹ thuật “wring” - “uốn”. Qua cách làm đó, người dùng có thể tạo ra đa dạng kích thước theo yêu cầu từ những khối đo riêng lẻ. Bộ căn mẫu song phẳng thường có sẵn từ 9 đến hơn 90 khối. Theo đó, số lượng các khối càng nhiều thì càng đa dạng sự kết hợp để đạt được nhiều độ dài cùng gia số nhỏ. Trong trường hợp có những khối bị hỏng, người dùng được khuyến khích mua các khối riêng lẻ để thay thế. Các khối siêu cứng thường đặt ở đầu của tổ hợp xoắn với nhiệm vụ giảm thiểu mài mòn. Ngoài ra, các khối này còn giúp bảo vệ các thiết bị khác, và dễ dàng thay thế khi quá mòn hoặc bị hỏng.

Ứng dụng của căn mẫu song song 

Để đạt được hiệu quả sử dụng tốt nhất, người dùng cần xác định rõ hoàn cảnh và mục đích sử dụng mới có thể chọn ra loại căn mẫu thích hợp. 

Bộ căn mẫu loại chống mòn Mitutoyo

Theo vật liệu tạo nên bộ căn mẫu đo:

Các khối gốm là một lựa chọn tốt cho các phòng thí nghiệm đo lường nơi nhiệt độ không đổi. Bộ căn mẫu thép lại phù hợp với các ứng dụng cho hệ thống quản lý các thành phần khác nhau của quá trình sản xuất (Shop Floor). Vì đặc tính của thép là co và giãn nở nhanh chóng khi thay đổi nhiệt độ xung quanh (ngược lại với gốm). Hơn nữa, hầu hết bộ phần chi tiết máy được làm bằng thép, nên sử dụng các khối đo thép tăng thêm khả năng thích ứng đồng thời, tiêu chuẩn sẽ ở trạng thái nhiệt tương đương trong quá trình đo, từ đó giảm thiểu khả năng xảy ra lỗi. 

Theo các cấp độ của căn mẫu:

Các bộ căn mẫu chuẩn được chế tạo theo cấp chính xác, theo thứ tự mức độ chính xác giảm dần ta có: cấp 00; K; 0; 1; 2. Trong đó hai cấp đầu tiên được đo theo phương pháp giao thoa tuyệt đối, các cấp còn lại đo bằng phương pháp so sánh. Ứng dụng của từng loại lần lượt là:

• Cấp độ K/0 - loại có sai số thấp nhất: Căn mẫu K chủ yếu dùng cho nghiên cứu và hiệu chuẩn, xuất hiện chủ yếu tại các phòng thí nghiệm. Nó cũng được xem là mẫu chuẩn để xác định các căn mẫu khác trong xưởng gia công có đạt chuẩn hay không. Nếu sử dụng loại căn mẫu này, các chi tiết gia công hoặc các thiết bị đo lường sẽ đặt vào tiêu chí kiểm tra ở mức độ cao nhất, đảm bảo sai số gần như bằng 0. 
• Cấp độ 1; 2: Bộ căn mẫu cấp 1;2 tuy có cấp chính xác thấp hơn cấp K và cấp 0 nhưng trong môi trường nhà xưởng thì nó là một thiết bị thông dụng. Việc kiểm tra các bộ phận hay chi tiết máy, dụng cụ đo lường bằng hai loại căn này có thể đạt độ chính xác tương đối cao và ổn định.

Các mẹo bảo quản căn mẫu chuẩn

Đã là dụng cụ đo lường, kỹ năng mà người dùng nào cũng nên trang bị đó là bảo quản để đảm bảo trạng thái tốt cũng như kéo dài thời gian sử dụng thiết bị. Dựa trên lời khuyên của nhiều nhà sản xuất Gauge block, Tecostore chia sẻ đến cho các bạn những mẹo gìn giữ mọi loại căn mẫu luôn ở tình trạng tiêu chuẩn sau đây:

• Sau mỗi lần sử dụng, hãy bôi trơn bằng dầu hoặc mỡ (mỡ vaseline không chứa axit) rồi lau toàn bộ khối bằng vải mềm. Kết thúc, cất gọn các khối vào hộp đụng.
•  Tránh chạm ngón tay vào các khối.
• Trước khi sử dụng, nên làm sạch các khối bằng khoáng chất, để lại một lớp màng dầu rất nhẹ để chống ăn mòn trong khi sử dụng. 
• Bởi căn mẫu rất dễ hỏng, dẫn tới sai số trong quá trình sử dụng nên bạn hết sức làm rơi hoặc va chạm căn mẫu vào những góc cạnh đồng thời đóng gói cẩn thận trước khi vận chuyển thiết bị.
• Đảm bảo thiết bị kiểm tra trong trạng thái mặt phẳng không có lỗ hổng hoặc gờ để tránh làm hỏng các khối đo kèm theo đưa ra kết quả đọc sai trong quá trình kiểm tra.

Bộ căn mẫu bằng thép MarGage 415

Trên đây là một số thông tin về bộ căn mẫu chuẩn giúp bạn có cái nhìn tổng thể hơn về thiết bị này. Để tìm mua các bộ mẫu chuẩn Insize, căn mẫu Mitutoyo, bộ căn mẫu Mahr, mẫu chuẩn panme Mitutoyo CHÍNH HÃNG, vui lòng gọi tới số Hotline 0966580080 của Tecostore để được tư vấn chi tiết. 

Hồng Thu

09:30 19/09/2021

2346 lượt xem